16’ıncı yüzyıl diplomasisi mektupları kitap oldu

Diplomat, başpiskopos, yazar ve gezgin Vrancic’in Latince yazdığı 800’e yakın mektup, işadamı Oğuz Aydemir’in girişimleriyle Budapeşte’de ki Szechenyi Milli Kütüphanesi’nden alınarak İngilizce ve Hırvatça’ya çevrildi. Vrancic’i şaşırtan olaylardan biri, Osmanlı veziri Kara Ahmed Paşa’nın 1555 yılında Hürrem Sultan’ın emriyle idam edilmesi.

Osmanlı’nın en güçlü döneminde diplomat

Hırvatistan’ın Sibernik kentinde doğan ve 1553’ten sonra diplomat olarak geldiği İstanbul’da, Osmanlı İmparatorluğu’nu batı dünyasına anlatan Antun Vrancic’in tarihi belge değerindeki mektupları gün yüzüne çıkartıldı. Macar Krallığı’nda papaz olarak başladığı mesleğini piskopos ve başpiskopos olarak sürdüren Vrancic; Transilvanya ve Habsburg İmparatorluğu’nda diplomatlık yaptı. Aynı zamanda gezgin ve yazar olan Vrancic, Fransız ve İngiliz krallarıyla da tanıştıktan sonra Habsburg(Avusturya-Macaristan) Kralı 1. Ferdinand tarafından 1553 yılında İstanbul’a geldi. En güçlü dönemini yaşayan Osmanlı İmparatorluğu’yla batı dünyasının iyi ilişki kurması için görevlendirilen Vrancic, İstanbul’da dört yıl yaşadı. Kanunî Sultan Süleyman ile barış antlaşmasının imzalanmasını sağladı. Birkaç yıl sonra 1. Ferdinand’ın oğlu II. Maximilian tarafından II. Selim’e diplomat olarak gönderilen Vrancic, Osmanlı Sadrazamı Sokollu Mehmed Paşa ile barış antlaşmasının imzalanmasını sağladı. Zigetvar Savaşı’ndan sonra Kutsal Roma İmparatorluğu ile Osmanlı İmparatorluğu arasındaki 1568’de imzalanan anlaşma, yüzyılın en önemli diplomatik başarısıydı.

İşadamının çabalarıyla bulundu

 

Osmanlı İmparatorluğu ile Avrupa’da ki krallıkların ilişki kurmasını sağlayan Vrancic, 16. Yüzyılın en iyi diplomatları arasına girmişti. Habsburg Krallığı’na hemen her gün mektup yazarak İstanbul’un günlük yaşamını anlatan diplomat, kültür ve sanat çalışmalarından örnekler vermişti. 450 yıl önce yazılan mektuplar, 16’ıncı yüzyılın diplomatik geleneği ve iki imparatorun davranışları hakkında önemli bilgiler veriyor. İşadamı ve koleksiyoner Oğuz Aydemir’in kişisel çabaları sonucu Macaristan’ın başkenti Budapeşte’de ki ’da ki Szechenyi Milli Kütüphanesi’nde bulunan mektuplar bir araya getirilerek İngilizce ve Hırvatçaya çevrildi.

Okunacağı endişesiyle şifreli yazdı

Oğuz Aydemir, “ 450 yıl önce İstanbul’dan Avusturya-Macaristan yani Habsburg İmpatorluğu’na Latince yazılan mektuplar; hümanist yazar, devlet adamı, diplomat, din adamı Antun Vrancic’e ait. Mektuplar okunacağı endişesiyle şifreli kodlarla yazılmıştı. Eski Roma haritaları ve arkeoloji merakı olan Vrancic, Ankara’da Roma İmparatoru Oktavian Augustus’un vasiyetinin bulunduğu yazıyı Ankara Hacı Bektaş Cami’nde 1555’de ortaya çıkarttı. İstanbul’un ve Anadolu’nun kültür, sanat ve günlük yaşamı hakkında batıya gerçek bilgileri aktaran, diplomasinin en güzel örneklerini sergileyen Vrancic’in mektupları günümüze ışık tutmalı. Binin üzerindeki mektuptan sadece Osmanlı’yı ilgilendiren 800 tanesini tarihe kazandırdık.” dedi.

Osmanlı’nın en güçlü döneminde diplomat

Hırvatistan’ın Sibernik kentinde doğan ve 1553’ten sonra diplomat olarak geldiği İstanbul’da, Osmanlı İmparatorluğu’nu batı dünyasına anlatan Antun Vrancic’in tarihi belge değerindeki mektupları gün yüzüne çıkartıldı. Macar Krallığı’nda papaz olarak başladığı mesleğini piskopos ve başpiskopos olarak sürdüren Vrancic; Transilvanya ve Habsburg İmparatorluğu’nda diplomatlık yaptı. Aynı zamanda gezgin ve yazar olan Vrancic, Fransız ve İngiliz krallarıyla da tanıştıktan sonra Habsburg(Avusturya-Macaristan) Kralı 1. Ferdinand tarafından 1553 yılında İstanbul’a geldi. En güçlü dönemini yaşayan Osmanlı İmparatorluğu’yla batı dünyasının iyi ilişki kurması için görevlendirilen Vrancic, İstanbul’da dört yıl yaşadı. Kanunî Sultan Süleyman ile barış antlaşmasının imzalanmasını sağladı. Birkaç yıl sonra 1. Ferdinand’ın oğlu II. Maximilian tarafından II. Selim’e diplomat olarak gönderilen Vrancic, Osmanlı Sadrazamı Sokollu Mehmed Paşa ile barış antlaşmasının imzalanmasını sağladı. Zigetvar Savaşı’ndan sonra Kutsal Roma İmparatorluğu ile Osmanlı İmparatorluğu arasındaki 1568’de imzalanan anlaşma, yüzyılın en önemli diplomatik başarısıydı.

Mektubunda Hürrem’in ayak oyununu yazdı

1546 da Fransa Kralı birinci Francis ve İngiltere kralı sekizinci Henry ile görüşen diplomat, Osmanlı İmpatorluğu’nda kanuni ve 2. Selim dönemlerinde bulundu. Uzun yıllar İstanbul’da yaşayan ve Anadolu’yu gezen Vrancic’in bilim, kültür, arkeoloji, sanat merakı vardı. Halı ve para koleksiyoneri Vrancic, Osmanlı başkentindeki boş zamanlarını Macaristan, Hırvatistan ve Dalmaçya’da ki yakınlarına etnik, zoolojik, botanik, mimari araştırmalarını içeren mektuplar yazarak geçirdi. İstanbul’da ki antik yıkıntıları gezen ve günlük tutan Vrancic, İstanbul’dan götürdüğü vakayinameleri İtalyanca’ya çevirmişti. Osmanlı tarihçisi Molla Çelebi tarafından 1550 yılında yazılan Tarihi-i Al-i Osmanlı isimli eser bunlardan biriydi. Eserler, Alman tarihçi Johannes Lövenklau tarafından kaynak kullanıldı.  Vrancic’in İstanbul günlerinde Osmanlı vezir-i azamı Kara Ahmed Paşa, 1555 yılında Hürrem Sultan’ın emriyle idam edilmişti. Rüstem Paşa’nın vezir olmasını ilginç bulan Vrancic, Ferdinand’a yazdığı bilgi mektuplarında bu olaydan bahsetmişti. Bu mektubun ardından Ferdinand, Rüstem Paşa’ya hediyeler gönderilmişti.