Marmara Denizi’nin çevresindeki 7 kentte yaklaşık 30 milyon insan yaşıyor. Kıyısında Türkiye’nin en büyük 4 şehrinin yanı sıra yüzlerce sanayi kuruluşu bulunan Marmara Denizi, son yıllarda hızla kirlenmesine rağmen pek çok canlının yaşam alanı. İnsansal atıklarla hızla kirlendiği için oksijen oranı düşen ve balık çeşidi azalan Marmara Denizi tahmin edilenden daha fazla foku barındırdığını kanıtlayarak bilim insanlarını sevindirdi. Marmara’nın güneyinde bulunan Çanakkale’nin Karabiga ilçesi ile Aksaz Mahallesi arasında kalan kıyılarında yapılması planlanan termik santrallerden vazgeçilmesiyle fokların daha fazla yaşam alanı bulduğu görüldü. Geçen yıla kadar iki Akdeniz fokunun yaşadığı düşünülen Karabiga kıyılarında yeni tespitler yapıldı. Dünyada sayıları 100 civarında olduğu düşünülen ve küresel ölçekte nesli tükenme tehlikesi geçiren foklardan en az 3 tanesinin Marmara Denizi’nde bulunduğu görüldü.
Karabiga kıyılarının Türkiye’nin önemli bir fok yaşam alanı olduğu bilen Sualtı Araştırmaları Derneği Akdeniz Foku Grubu(SAD-AFAG), 2013 yılından beri bölgede araştırmalar yapıyordu. ODTÜ’ye bağlı bilim adamlarının Almanya’da bilimsel makale ile anlattığı foklar, Marmara Denizi’nin güney kıyılarına uluslar arası kamuoyunun da dikkatini çekmişti. Akdeniz foklarının yaşayabileceği mağaraları tespit eden SAD-AFAG gönüllülerinin kurduğu fotokapan(uzaktan görüntüleme) sistemi yeni 3 deniz memelisini ortaya çıkardı. SAD-AFAG Koordinatörü Cem Orkun Kıraç, “ Geçtiğimiz aylarda kıyı mağaralarından birinde 2 yetişkin foku birlikte görüntüledik. Böylece Marmara’da en az 3 fok yaşıyor diyebiliriz. Yani görmezden gelinen foklar ortaya çıkmaya başladı. Karabiga mağaralarında iki foku birlikte kaydedince tüm doğaseverlerin sevinci büyüdü.” dedi.
Karabiga Marmara’da 5 doğal kıyı parçasından biri
Kıraç, “ Marmara’da ağır bir sanayi, turizm ve insan yerleşim baskısı var. Karabiga’nın 15 km’lik kıyıları baskı altında. Çanakkale 18 Mart Üniversitesi öğretim üyeleri Karabiga kıyılarında fok yaşamadığını söylemişti. Ama görüntüler tersini kanıtladı. Marmara Denizi’nin halen soluk aldığını ve onlarca türe ev sahipliğini yaptığını görmek bizi sevindiriyor. Tepeli karabatak, karaboyunlu dalgıç, yılan kartalı, gökdoğan, atmaca, arıkuşu ve büyük gümüş martıların da olduğu 70 den fazla kuş türü, tilkiler, mağaralarda yarasalar ve pek çok memeli türü en önemlisi Akdeniz fokları yaşam alanı bulabiliyor.” dedi.