Türkiye Dağcılık Federasyonu Başkanı Prof. Dr. Ersan Başar:

Sürdürülebilir arama kurtarma organizasyonunun eksik olduğunu görüyoruz. Dünya ölçeğinde çığ ve afet eğitimi veriyoruz. Federasyonumuz başta büyük bir alt yapıya ve potansiyel güce sahibiz ama koordinasyon eksiğimiz sürüyor. Her arama kurtarma birbirinden farklıdır. Her kurtarmaya aynı ekipler yerine konusuna göre uzmanlar gitmeli. Termal sistemlerle kar altındaki insanları bulmak mümkündür. Dağ Kayaği Ve Çığda Arama Cihazı (Bieps)  cihazları bunun için kullanılır. Ama esas olan 24 saat kesintisiz hazır olmaktır. Yani bu insanlar sürekli sahada ve antrenmanlı olmak zorundadır. Çığın arkasından yolu açan iş makinesinin ardında sivil araçların olmaması da çok önemli.

Çığ rasatının önemine değinen TDF Çığ Analiz Uzmanı ve Eğitmeni Murat Salim Şeren;

“Bilimselliğin dışına çıkılmamalı”

Dağlık alanlara en rahat ulaşabilen kurum olduğumuz için 25 yıldır çığ konusunda eğitimler vererek kurum ve kişileri bilgilendirmeye çalışıyoruz. Jandarma, AFAD, UMKE, BOTAŞ gibi pek çok resmi ya da özel kuruma bu yönde eğitim verdik. Van’da ki çığ faciasında zafiyet söz konusu olabilir. Tamamen iyi niyetle yapılan çalışmayı gözlemliyoruz. Ama çığ düşen bir bölgeyi haritalandırmadıktan sonra çalışma başlatılmamalı. Van’da bu planların yapılmadığı ya da uygulanmadığını düşünüyoruz. Harita çıkartıldıktan sonra kaçış bölgeleri tespit edilmeli, acil durum planlaması yapılmalı. Gözlem yapacak ve sahadakileri uyaracak gözlemciler olmalı. Olası ikinci ya da üçüncü çığlara önlem alınmadan çalışma yapılmamalı. Böylesi kalabalık çalışılan yerlerde mutlaka sekretarya kurulmalı. Kim hangi ekipman ile nerede, nasıl çalışıyor bilinmeli. Bunların eksik olduğunu gördük. Acil durum senaryolarının yapılmadığını ya da uygulanmadığını görüyoruz. Gönüllülük çok önemli ama bilimselliğin dışına çıkılmamalı.

“Avrupa ülkelerinden geri değiliz”

Avrupa’da çığ tehdidini sürekli yaşayan ülkelerden teknolojik ve insan kaynağı açısından geri değiliz. Ama Avrupa’da önce uzaktan algılama yapılır. Karın yoğunluğu ve ısısı ölçülerek çığ potansiyeli tespit edilir. Bölgenin topoğrafik haritaları hazırlanır, siyah, kırmızı, turuncu ya da sarı kodlar verilir. Kod renklerine göre bölgedeki insanlara risk bilgisi bilgi verilir. Buraya çığ düştü bir daha düşmez denilerek hareket edilmez. Yoğun kar yağışı olan bir bölgede çığın ardından kopmayı bekleyen kar kütleleri kalır ve ancak profesyoneller tespit edebilir. İlk fırsatta düşecek kar potansiyeli vardır. Van’da çığ rasatı yapılmamıştır. İş makinesinin ardında araçların olması da doğru değil. Çünkü bölgede çığ riski kış boyunca var. Katmanları sarsacak kadar ağır ve gürültülü iş makinesinin güvenli mesafesinde araçların durması gerekirdi. İş makinesi katmanları ve karın stabilitesini bozarak çığı tetikler.

Akut Antalya Sorumlusu ve Akdeniz Üniversitesi Spor Bilimleri Öğretim Görevlisi Yılmaz Sevgül:

VAN-BAHÇESARAY KARA YOLUNDA MEYDANA GELEN ÇIĞ FACİASINDA HAYATINI KAYBEDENLERİN SAYISININ 21’E YÜKSELDİ. (ŞÜKRÜ AKYÜZ – YILMAZ SÖNMEZ/VAN-İHA)
Van-Bahçesaray kara yolunda meydana gelen çığ faciasında hayatını kaybedenlerin sayısının 21’e yükseldi.

Van’da arama kurtarma planlaması yapılmadığını görüyoruz. Duygusal travma ve Türk insanı iyi niyetiyle canhıraş insan kurtarmaya gidiyorlar. Profesyonelliğin amatörlükten farkı budur. Çığ arama kurtarmasında önce çevre güvenliği alınmalıydı. İkinci ya da üçüncü çığ riski değerlendirilir. Tabakanın nereden koptuğu bilinmeli, asılı kalan tabakanın zayıflığı bilinmelidir. Kopmayan tabaka potansiyel risktir ve gözlemciler yerleştirilir. Tabakayı gözlemleyen kurtarmacılara sürekli bilgi verir hatta alarm vererek kurtarma hattını uyarır.

Görüyoruz ki Türkiye çığ riskini unutmuş

Yol açma aracının hemen arkasında araçlar olmamalıydı. Şunu görüyoruz ki biz çığı unutmuşuz. Envanterlerimiz var, haritalarımız var ama hepsini unutmuşuz. Eskiden çığda arama yapan köpeğimiz bile vardı. Çığ yamacını kesip pek çok insan kaybedince çığı hatırladık. Geriye dönük hafızamızı unuttuk. Avrupa’da çığ parkurları sürekli belirlerin, yerleşim yerlerinde çığ potansiyeli olan yerlerde yapay patlatmalarla önlem alınır. Yol üzerinde bir çığ tehdidi varsa hava aracıyla yukarıdan atılan çığ bombasıyla yol açılabilir. DVI yani sinyal takip cihazı arama kurtarmacılarda olursa daha iyi sonuç alınabilirdi. Bürokrat ve siyasetçilerin bölgede olması motivasyon sağlar. Ama arama kurtarmayı profesyoneller yapmalı. Operasyonu yöneten kimse O’nu bürokrat dinlemeli. Bürokrat sadece ‘sana ne yapabilirim, ne istiyorsun, devlet seninle’ mesajının ötesine geçmemeli.