Akıntı sistemiyle dünyanın kendini temizleyen ender alanlarından olan Saros Körfezi, antik çağlardan beri Melas Kolpos adıyla biliniyor. Gelibolu Yarımadası’nın Trakya kıyılarını oluşturan Saros, Kuzey Ege’nin en tuzlu bölgesini oluştururken derinliklerinde 234 canlı türünü barındırıyor. Saros, halen Kuzey Ege’nin turizm merkezlerinden biri olarak ekonomiye büyük katkı sağlıyor. Azerbaycan’dan çıkartılan doğal gazın Avrupa’ya aktaran Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı(TANAP) projesinin son durağı Saros Körfezi, özellikle sualtı turizminin canlılığı ile dikkat çekiyor. TANAP’ın bölgeye hediyesi olarak sualtına batırılan dünyanın en büyük yolcu uçağı Airbus A330’a da ev sahipliği yapan Saros Körfezi, kurulu taş ocaklarının çevreye verdiği zararla gündeme geliyor. 2005 yılından beri ruhsat sayısı artan taş ocaklarını istemeyen bölge halkının mücadelesi ise sürüyor.

“Dinamitle doğal örtünün altındaki taşlar çıkartılıyor”

Körfezin önemli yerlerinden Mecidiye’de ki İbrice Limanı’nın çok yakınında çalışan maden ocaklarının kapasitelerinin arttırılmasına yönelik projeyi protesto eden vatandaşlar, bölgenin turizm değerinin zarar göreceğini belirtiyor. Kalker Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi Kapasite Artışı Projesinin ÇED(Çevresel Etki Değerlendirme) sürecinin devam eteğini söyleyen Mecidiye Muhtarı Ali Balabanlı; taş tozu, kırma kum, mıcır ve inşaat kumu gibi doğal malzemeleri beton santrali ve asfalt şantiyelerine hammadde için çıkartan 5 taş ocağı olduğunu söyledi. Balabanlı, “Taş ocakları çalışırken çıkan taş tozu havaya büyük zarar veriyor ardından denize çöküyor. Saros Körfezi’nde canlı yaşamının azalmasının ilk nedeni bu taş tozu. Ayrıca ocaklarda 150’den fazla delik bulunuyor ve yeni ürün elde etmek için 7-8 ton patlayıcı ile delikler büyütülüyor. Haftada bir deprem etkisi yapan dinamit patlamalarıyla sarsılıyoruz” dedi.

“Tarlalardan verim alamıyoruz, arıcılık bitti”

Taş ocaklarından çıkanları taşıyan kamyonların turizmi baltaladığını ve tehlike yarattığını da belirten Balabanlı, “ Arıcılıktan verim alamıyoruz. Keçilerin ciğerlerinde bile toz tespit edildi. İl sağlık müdürlüğünün ekolojik dengeyi bozduğuna dair raporu var. 30 km uzaklıktaki Bahçeköy ve Seydiköy’de bir bahçeden 12 ton domates alınırken Mecidiye’de sadece 3 ton alıyoruz. Bölgemizde yılların kanayan yarası taş ocaklarının kaldırılmasını, yeni ruhsat ve kapasite arttırılmasının engellenmesini istiyoruz.” dedi.

“ÇED olumsuz raporu verilmelidir”

Trakya Platformu Hukuk Kurulu Üyesi Avukat Bülent Kaçar ise, taş ocaklarının tehlike ve zararlarına yönelik şikayetlerini Edirne Valiliği’ne, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na, Edirne İdare Mahkemesi’ne ilettiklerini söyledi. Kaçar, “Taş ocaklarının ormanı, biyolojik zenginlikleri ve endemik türleri yok ettiğini bilimsel olarak kanıtlandı. Bölgedeki doğal varlıkların ve ekolojinin korunabilmesi için tamamı orman alanında planlanan kapasite artışına izin vermeyeceğiz. Böyle bir doğal alana ÇED olumlu kararı Akdeniz’in Korunması Sözleşmesi’ne aykırıdır. Hukuk devletinin ilk koşulu ÇED kararlarının, halkın onayına ve kamu yararına dayanması ilkesidir. Bölge halkı Saros Körfezi’nde taş veya kalker ocağı istemiyor. Edirne İdare Mahkemesinin 2017’de kesinleşmiş kararına rağmen taş ocaklarını kapasitesi arttırılmaya çalışılıyor.” dedi. Kaçar, “Verimli topraklara sahip Trakya’da yapılan olumsuz plan ve projelerle bu topraklar bitiyor. Toprak yeniden üretilemez. Trakya, özel ekolojik değerlere sahip ve mutlak korunması gereken bir bölgedir. Danıştay 6’ıncı dairesi de bölgenin tarımsal faaliyetlerde kullanılması gerektiğini vurgulanmıştır. Kültür ve turizm alanı olarak planlanan ÇED olumsuz kararı verilmelidir” dedi.

CHP Edirne Milletvekili Okan Gaytancıoğlu ise, maden ocaklarının kapasite artırımının bölgede ki turizm ve doğal yaşamın yok edilmesi anlamına geldiğini söyledi. Gaytancıoğlu, “Bölge halkına iş vaatleriyle ÇED raporlarını geçirmek istiyorlar. Oysa doğayı katleden kısa vadeli politikalarla Trakya’ya büyük zarar veriyorlar. Engellemek için bölge halkıyla birlikte mücadele edeceğiz” dedi.