Türk mutfağının vazgeçilmez balığı hamsi bile son yıllarda daha az avlanır oldu. 2007 yılında 385 bin ton ile balıkçıların ağlarını şenlendiren hamsi 2017 yılında sadece 158 bin ton avlandı. Dünya genelinde balık avının eskiyi aratması çiftliklerde üretilen balığın artmasına neden olurken, Türk bilim insanları hızlı düşüşü durdurmak için çeşitli çalışmalar yapıyor. Denizlerimizden eskisi gibi verim alabilmek için balıkçılık filosunun küçültülmesi gerektiğini belirten Prof. Dr. Aydın Salcı, Karadeniz için özel denetimler yapılmasını önerdi. Altınbaş Üniversitesi Mühendislik Fakültesi öğretim Üyesi Prof. Dr. Aydın Şalcı, “ Balık stoklarının azalmasının ilk nedeni balıkçı tekne sayısının avlanabilecek balık kapasitenin çok üzerinde olmasıdır. Küçük ölçekli kıyı balıkçılığının geliştirilmesi ve teşvik edilmesi gerekli. 10. Kalkınma Planı Su Ürünleri Özel İhtisas Komisyonu raporunda boyları 10 – 50 metre arasında yaklaşık 20 bin balıkçı teknesi tespit edildi. Komisyon ülkemiz sularında gerekenden 3 kat fazla tekne olduğunu belirtmektedir.” Dedi.

“Balıkçı tekne boyu 20 metreyi geçmemeli”

Prof. Dr. Şalcı, “ Ülkemiz için en büyük balıkçı teknesinin 20 metre olması gerekiyor. Ama balıkçı filomuzda 15 – 30 metre arasında 749, 30 – 50 metre arasında 265 ve 50 metre üzerinde 7 tekne var. Gelişmiş av yöntemleri, modern sonarlara ve büyük ağlara sahipler. Gelişmiş ülkelerdeki filolarla ilgili bilimsel çalışmalar ve FAO(Dünya Gıda ve Tarım Örgütü) raporları dikkate alınarak, balıkçılık filomuzun bilimsel temellere dayandırılması gerekiyor. Türkiye sularındaki balıkçı teknelerini ‘Yakın Sahil Balıkçı Gemileri’ ve ‘Açık Deniz Balıkçı Gemileri’ olarak iki gruba ayırmalıyız. 7-12 metre boyundaki ilk grup 15 deniz mili kadar açılırken, 20 metreye kadar olanlar her yerde çalışabilir.” diye konuştu.

Bu konudaki ilk bilimsel çalışmaların Prof. Dr. Kemal Kafalı tarafından ‘Türkiye Sularına Uygun Balıkçı Gemisi Formlarının Geliştirilmesi’  adıyla 1980 yılında yapıldığı öğrenildi. 6 model teknenin İTÜ Ata Nutku Gemi Model Deney Laboratuvarında 3 yıl boyunca test edildiğini belirten Şalcı, devlet bankalarından kredi bile arandığını söyledi. Şalcı, “ 9-20 metre aralığındaki teknelerin dünyada örneği yoktu. Ülkemiz balıkçılığının kurtulması için 20 metreden büyük olmayan standart tekne formu uygulanmalı. Ayrıca kontrollerin çok sıkı yapılması ve açık deniz balıkçılığının teşvik edilmesi gerekli.” dedi.

Tekne kapasitemiz okyanuslar için

3 bin balıkçının üye olduğu İstanbul Bölgesi Su Ürünleri Kooperatifler Birliği Başkanı Erdoğan Kartal ise, tekne kapasitesinin açık deniz ve okyanuslarda avlanabilecek kadar gelişmiş olduğunu doğruladı. Kartal, “ Maalesef teknelerimiz hatta balıkçı gemilerimiz ülkemiz denizleri için değil okyanusların bile kaldıramayacağı yüksek kapasitede. Teknik kapasitesi yüksek tekneler her türlü balığı tespit edebiliyor. Ülkemiz denizlerinde avlanan teknelerin boylarının 20-30 metre ile sınırlandırılması gelecek kuşakların balık yemesi için çok önemli bir adım olur. Teknik donanımı da bu boylara oranla azaltılırsa aşırı avcılığında önüne geçilmiş olur.” dedi.