Dünya kültür mirası listesinde yer alan Ayasofya’da mermer korkulukların üzerine yazılan “Halvdan Buradaydı” ibaresi, yüzyıllar sonra geleneksel yöntemler bir deniz yolculuğuna sebep olacak. Ayasofya’nın güney galerisinin orta kısmında bulunan yazının 9. Yüzyılda İstanbul’a gelen Viking askeri tarafından yazıldığı kesinlik kazanmıştı. 2 yüzyıl boyunca Bizans İmparatorluğu’nun yakın muhafızlığını yapan savaşçı Vikinglerden birçoğu şehirde yaşamayı tercih ederek ülkelerine dönmemişti. İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ufuk Kocabaş’ın Norveç Denizcilik Müzesi’nde verdiği konferanslar ile Norveç Kralı 5. Harald’ın 2013 yılında gerçekleştirdiği Türkiye ziyareti iki ülke arasındaki kültürel alışverişi hızlandırmıştı. Marmaray kazıları kapsamında Yenikapı’da bulunan tarihi batıkların Oslo’daki Barcode Projesi’yle benzerlik göstermesi 1100 yıl önce gerçekleşen yolculuğun canlandırılması fikrini doğdu.

Rotada buz denizi, nehirler, göller ve Karadeniz var

Norveç ile Türkiye arasındaki dostluğun canlandırılması ve yeni ilişkilerin kurulmasını hedefleyen yolculuk için 18 metrelik bir geleneksel Viking gemisinin tıpkısı yapıldı. Vikingce ismi Miklagard olan İstanbul’da son bulacak yolculuk hayli zorlu. Buz denizi ve nehir geçişleri barındıran yolculuk için 2019 yılı mürettebat eğitimine ve deneme seferlerine ayrıldı. Yolculuğa teknenin Norveçli mürettebatının yanında pek çok ülkeden gönüllüler katılacak.  Sembolik basılan sikkeyi alanlar tarihi yolculuğa katılmaya gönüllü olabiliyor. 2020 yılında Oslo’nun güneyindeki Tonsberg’den yola çıkan tekne kuzeye yönlenerek fiyortları geçecek. Beyaz Deniz üzerinden St. Petersburg’a varacak Saga Farmann adlı geleneksel tekne kışı Rusya’da geçirecek. Rusya içindeki nehir ve kanalları kullanarak Karadeniz gelmeyi hedefleyen Saga Farmann Dinyeper ırmağına girecek. 2 yılda İstanbul’a gelmesi beklenen tekne 4 yılın sonunda Tonsberg’e dönecek.

Tarihi yolculuğun yapılmasına katkı sağlayan isimlerden İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Taşınabilir Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Bölümü Sualtı Kültür Kalıntılarını Koruma Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ufuk Kocabaş, teknenin törenle denize indirildiğini söyledi. Prof. Dr. Kocabaş, “ Klastad gibi tekneler bin yıl önce İzlanda, Grönland hatta Amerika’ya uzun ve tehlikeli yolculuklarda kullanılan, her tür ticari mal, koyun, at ve büyükbaş hayvan bile taşıyan gemilerdi.1893 yılında Vesfold’un güneyindeki bir tarlada keşfedilen tekne Norveç’in en eski kasabası Tønsberg’deki yerel müzede sergilenmekte. Yeni teknenin yapımına 2014 yılında Einar Erlingsen’in başkanlığındaki Oseberg Heritage Foundation tarafından başlanmıştı. Tekne, kuzeyin zorlu iklim koşullarına ve kar yağışına rağmen dört yılda tamamlandı” dedi.

İstanbul Boğazı’ndan deniz suyu pruvasına döküldü

Prof. Dr. Kocabaş, “Tekneye Vikinglerin ünlü yerel kralı Bjørn Farmann anısına Saga Farmann adı verildi. 6 Eylül’deki Viking Festivali’nde denize indirildi. Dr. Işıl Kocabaş ile tekneye iyi şans getirmesi ve bizim sularda yabancılık çekmemesi için İstanbul Boğazı’ndan aldığımız deniz suyunu götürdük ve törendeUnni Ottosen tarafından bu su kullanıldı. Son durak İstanbul, Vikingce Miklagard yani ‘Büyük Şehir’ olarak anılır. Çocukken izlediğimiz Vikingler çizgi filminin de bu kültüre sıcak olmamızda etkisi var galiba. ‘Hey Hey Wickie’ şarkısı hala kulaklarımda. İki ülke ilişkilerinin gelişmesi için çok güzel bir fırsat. Yolculuk bileti sayılan ilk 3 sikke de bize verildi” dedi.