Deniz Kartalı

WWF Türkiye’den Ada-Kıta’ya Dikkat Çeken Uyarı

WWF Türkiye’den Ada-Kıta’ya Dikkat Çeken Uyarı
Deniz Kartalı( denizkartali@denizkartali.com )
542 views
15 Ocak 2020 - 10:26

 “İklim değişikliğiyle mücadele ön plana çıkmalı”

Eylül ayından beri devam eden yangınlar 6 milyon hektardan fazla alanın yanmasına, 30’a yakın insanın ölümüne, 2500’den fazla binanın yanmasına, çok sayıda insanın evlerini terk etmesine ve 1 milyara yakın memeli, sürüngen ve kuşun etkilenmesine/ölmesine veya yasam alanlarının yok olmasına sebep oldu.

Aslında yangınlar Avustralya’daki ekosistemin doğal bir parçası. Fakat alışılmışın dışında kurak geçen eylül ayı, diğer etkenlerle birlikte yangın sezonunun erken başlamasıyla ve felaketin büyümesiyle sonuçlandı.

İklim Krizi

Aslı Gemci:

WWF-Türkiye Çevre Politikaları ve İklim Programı Kıdemli Uzmanı

İklim bilimciler uzun yıllardır bu tür büyük felaketlerin artacağı yönünde uyarılarda bulunuyorlar ve iklim krizine karşı önlemlerin alınması gerektiğinin altını çiziyorlar.

Avusturalya’nın iklim krizine bağlı olarak sıcaklık artışları, aşırı hava olayları ve doğal afetlerden bu denli etkilenmesine rağmen, maalesef hükümetin iklim politikaları sınıfta kalıyor.

Avusturalya hükümeti geçtiğimiz ay Madrid’de gerçekleşen BM iklim zirvesinde, küresel sera gazı azaltım politikaları çerçevesinde Paris Anlaşması uyarınca uygulanacak karbon piyasaları müzakerelerini bloke etmesiyle çok büyük tepki aldı. Avusturalya hükümetinin öncelikli hedefi, Kyoto Protokolü döneminden kalan karbon kredilerini kullanmak; yani tüm iklim politikasını 2020 öncesinde yaptığı varsayılan bir azaltımı önümüzdeki on yıllık süreyi kapsayan azaltım hedeflerine karşılık saydırabilmek üzerine kurguluyor. Eğer bunu başarırsa, halihazırda çok zayıf olan sera gazı azaltım hedeflerinin %60’ını bu şekilde karşılayarak, 411 milyon ton karbonu atmosfere salarken, iklim hedeflerini de gerçekleştirmiş gibi raporlayacak. Avusturalya, bunu savunan politikası sebebiyle Paris Anlaşması kurallar kitabının 6. Maddesi üzerinde uzlaşılmasını engelleyerek tüm dünyayı etkileyecek bu konunun görüşülmesini, ancak bir sene sonra gerçekleşecek BM iklim konferansına ertelenmesine sebep olan ülkelerin başını çekti.

Bununla birlikte, küresel sera gazı emisyonlarının %90’ından sorumlu 58 ülkenin performansını ölçen İklim Değişikliği Performans Endeksi (https://www.climate-change-performance-index.org/) BM İklim Konferansı sırasında açıklandı. Bu değerlendirmeye göre, iklim kriziyle mücadeleye yönelik performansıyla ABD, Suudi Arabistan, Çin gibi ülkelerle sonuncu sıraları paylaşan Avusturalya, iklim politikaları başlığı altında 100 üzerinden 0 puan aldı. Küresel aktörler tarafından büyük bir başarısızlık olarak nitelendirilen bu duruma karşılık, iklimi krizinin sonuçlarıyla son derece ağır yaralar almış Avusturalya’nın iklim politikalarını güncelleyerek çok daha ciddi azaltım hedeflerini derhal uygulamaya geçirmesi gerekiyor.

Avustralya’daki yangınlar sonrası türler ve ekosistem:

Ahmet Emre Kütükçü:

WWF-Türkiye Yaban Hayatı Kıdemli Uzmanı

Avustralya dünyanın en kurak kıtası. Tatlı su kaynakları açısından da oldukça fakir. Kıtanın üçte birinde hiç akarsu yok. Ancak buna rağmen dünyanın en zengin biyoçeşitliliğe sahip ülkelerinden biri. Kıtanın yüzde 91’i yerli bitki örtüsüyle kaplı. Birçoğu dünyanın başka hiçbir yerinde olmayan yarısı keseli 380 memeli türü, 828 kuş türü ve 440 sürüngen türüne sahip. Bu bitki ve hayvan türleri kurak koşullara karşı uyum sağlamış. Kıtadaki hayvan türlerinin çoğu su ihtiyacını sadece yedikleri besinlerinden çıkarır ve çok nadir su içerler.

On binlerce yıldır kıtada yaşayan Avustralya yerlileri de bitki örtüsü ve hayvan türleriyle uyum içinde yaşamış.  Ancak Avrupalı yerleşimcilerin adaya gelmesiyle bu uyum bozulmuştur. Yeni yerleşim yerleri açmak için birçok türün yaşam alanı parçalanmış ve bozulmuştur. Ayrıca yerleşimcilerin yanlarında getirdikleri kedi, tilki, domuz ve deve gibi yabancı türler zaten son derece kırılgan olan tüm ada ekosistemleri gibi Avustralya ekosistemleri üzerine de ciddi baskı oluşturmuştur. Normalde kedi ve tilki gibi yırtıcılara karşı savunması olmayan birçok keseli türü ya yok olmuş ya da yok olmak üzeredir.

Artan nüfusun gıda ihtiyacı için yapılan tarım ve hayvancılık faaliyetleri zaten kısıtlı olan yer altı su kaynakları üzerine de ciddi baskı oluşturmuş ve kuraklığın daha da ciddi seviyelere ulaşmasına neden olmuştur. Üzerine küresel iklim değişikliğinin etkilerinin de eklenmesiyle yaşanan dev yangınlara ortam hazırlanmıştır.

Aslında Avustralya’dan yangın haberleri duymak çok alışılmadık bir durum değil. Öyle ki Avustralya yerlileri bu çalılık yangınlarını uzun süredir kontrollü olarak kullanıyor. Bu yangınların yaban hayat açısından birçok faydası mevcut. Bunlardan birkaçı: vejetasyonun yenilenmesi, ölen böcek ve küçük sürüngenlerin başka canlılara besin sağlaması ve yanan ağaçların birçok canlıya yeni yuva alanı yaratması gibi… Yangınlar ormanlar için doğal bir süreçtir.

Ancak şu an mevcut yangınlar şiddetli, hızlı ve çok geniş bir alanı etkisi altında almış durumda. Normalde yangından kaçabilen türler kaçacak ve sığınacak alan bulamıyor. Etraftaki tarım arazileri ve yerleşim yerleri yangının genişlemesine sebebiyet veriyor ve hayvanların kaçmasını engelliyor. Yer altında normalde yangından saklanabilen  türler yangının ulaştığı sıcaklık değerleri ve duman nedeniyle bu yangınlardan korunamıyor.

Yangından kaçabilen türler ise besin bulamama ve açlıktan ölme riskiyle karşı karşıya. Etçil ve böcekçil türler yangından etkilenen türleri yiyerek hayatta kalabilme şansı bulabilirken otçul türler için beslenecekleri bitkilerin tamamen yok olması nedeniyle durum çok umutsuz. Yangından en çok etkilenen memelilerden 63’ü sürüngenlerden ise 76’sı tehdit altında. Yangınlar sonrası bu türlerin popülasyonları ciddi kayıplar verme ve tamamen yok olma riskiyle karşı karşıyalar.

Yangın sona erse bile yabanı hayatı çok ciddi sorunlar bekliyor. Yanan alanların tarım ve yerleşim alanlarına dönüşmesi, çalıların yok olması sebebiyle buralarda yaşayan canlılar kedi ve tilki gibi istilacı türlere karşı savunmasız hale gelmesi, gündüz sıcağında gölgede saklanması gereken sürüngenlerin saklanacak yeri kalmaması bunlardan sadece birkaçı.

Avustralya’da ki ve Kaliforniya’da ki yangınlar halihazırda kuraklık sorunu yaşayan Akdeniz ormanları için de benzer dev yangınlara karşı hazırlıklı olmamız gerektiğini gösteriyor. Ülkemiz Akdeniz ormanları bazıları ülkemize endemik ve birçoğu tehdit altında hayvan türlerini barındırıyor. Benzer bir yangın durumunda bu türlere müdahaleyi de içeren acil eylem planlarının hazır olması gerekiyor.

Koala:

Koala’nın çok özel bir beslenme biçimi vardır. Onlarca okaliptüs türünden sadece birkaç tür okaliptüsün yapraklarını tüketirler. Hatta Avustralya’nın farklı bölgelerindeki koalalar farklı türde okaliptüslerle beslenir. Koala kıtada okaliptüs yaprağıyla beslenen ve bu zehirli yaprakları sindirebilen birkaç türden biridir. Bir alandaki koalaların varlığı oradaki sağlıklı ve yeterli okaliptüs varlığıyla yakından ilişkilidir. Günlük yarım kiloya yakın yaprak yiyebilirler. Su ihtiyaçlarını da yedikleri yapraklardan çıkardıklarından çok az su içerler. Sadece beslenmek için değil yedikleri yaprakları sindirmek ve yerdeki yırtıcılardan korunmak için de gün boyu ağaçlara ihtiyaç duyarlar. Eğer bölgede yeterli okaliptüs yoksa ağaçların tüm yapraklarını yemek zorunda kalırlar ve bu da okaliptüslerin kurumasına neden olabilir. Beslendikleri ağaçların yok olması koalanın da susuzluk ve açlıktan ölmesi demektir. Arada bu kadar hassas bir ilişki varken bu  devasa yangınların neden olduğu yıkım  koalanın türünü tehlikeye atmıştır.

Yangın halinde yaban hayata müdahale:

Yüksek yangın riski taşıyan ormanlar için acil müdahale planı oluşturulmalı ve bu planları sürekli güncellenmelidir. Öncelikle büyük bir yangında ormanlık alanda yaşayan türlerin güvenli yaşam alanlarına ulaşmasını sağlayacak koridorların oluşturulması  gereklidir. Bölgeye endemik ve tehdit altındaki türlere öncelik vermek gerekir. Yangından etkilenen hayvanlara müdahale edilebilmesi için öncelikle arazide bulunabilmeleri gereklidir. Bunun için arazi yapısı ve türler konusunda bilgili personelin alana ulaştırılması gerekir. Yangından etkilenen hayvanların yakalanması ve nakliyesi için gerekli ekipman ve araçlar sağlanmalıdır. Güvenli bir alana nakli gerçekleştirilen hayvanlar için acil müdahale istasyonları oluşturulmalıdır. Buralarda acil müdahale için gerekli ilaç ve malzeme hazır tutulmalıdır.

WWF – Avustralya

(bu bilgiler WWF-Avustralya’nın basın açıklamasından alındı)

WWF Avustralya, bilim insanları ile yaptığı değerlendirmenin ardından bugüne kadar Avusturya’nın yüz ölçümü miktarında alanın yanmasıyla sonuçlanan son yangınlarda hayatını kaybeden hayvanların sayısının 1 milyarı bulduğunu açıkladı.

Kurumdan yapılan açıklamada yaşanan felaketin ardından Avustralya’daki destekçi ve ortaklarından gelen desteğin yanı sıra dünya genelinden iletilen destek ve bağışlar için teşekkür edildi. WWF Avustralya, yaban hayat kurtarma, bakım ve iyileştirme süreçleri için başlangıç olarak 550 bin dolarlık bir fonla harekete geçtiğini açıkladı.

Bunun bir başlangıç olduğu hatırlatılırken sonuçlar değerlendirildiğinde eşi görülmemiş boyuttaki yıkımın ardından çok büyük çapta bir iyileştirme, geri kazanma çabası gerektiğinin ortada olduğu vurgulandı. Bu amaç doğrultusunda Avustralya’nın Yaban Hayatı ve Doğasının İyileştirilmesi Fonu kuruldu.

Yangınlar sona ermeden felaketin gerçek boyutunun tam olarak anlaşılamayacağının altını çizen uzmanlar tam sonuçlara ulaşmak için gerekli detayların netleşmediğini ancak acilen bir yaban hayat ve doğa rehabilitasyon planına ihtiyaç duyulduğunu vurguladılar. Bu çerçevede hazırlanacak planın detayları şu şekilde:

Yaban hayatına müdahale süreçlerinde hızlı ve etkili bir müdahale ve iyileşme için yaban hayatı organizasyonları, toplulukları ve bilim insanlarıyla işbirliği yapılması

 

Doğa ve insan için habitat restorasyonu amacıyla ormanların ve hasara uğramış yaban hayatı habitatlarının restore edilmesi; habitat bağlantısı, çekirdek yaşam alanı ve yerel ve kırsal yangın müdahale yönetimi geliştirmek amacıyla da olsa ormansızlaştırmanın önüne geçilmesi,

Avustralya’nın geleceğine yönelik projeksiyon oluştururken iklim krizinin etkilerinin azaltılmasına yardımcı olacak inovatif çözümlerin geliştirilmesi.

Kampanya adresi :

https://lp.panda.org/bushfire-appeal

 

 

GÜNLÜK HABER AKIŞI
STM’DEN DUVAR ARKASI RADAR
GÜNLÜK HABER AKIŞI
ÇiN UZAY HACMİNİ ARTIRIYOR
GÜNLÜK HABER AKIŞI
DAĞIN KRALI
GÜNLÜK HABER AKIŞI
TOPRAK ZAFERE SÜRÜYOR
GÜNLÜK HABER AKIŞI
CAM ŞİŞE ATMA ORMANI YAKMA
GÜNLÜK HABER AKIŞI
SHENZHOU 15 YERYÜZÜNE DÖNDÜ
GÜNLÜK HABER AKIŞI
İSTANBUL PLAJLARI YAZA HAZIR
GÜNLÜK HABER AKIŞI
HAYDİ GÖLDE BALIK TUTALIM…
GÜNLÜK HABER AKIŞI
RENK KODLU MARS HARİTASI
GÜNLÜK HABER AKIŞI
Bugün Dünya Yunus Günü!
GÜNLÜK HABER AKIŞI
YUNANİSTAN’DA TREN KAZASI
GÜNLÜK HABER AKIŞI
RÖMORKÖR ALABORA OLDU
GÜNLÜK HABER AKIŞI
TÜRK GEMİSİ KARAYA OTURDU
GÜNLÜK HABER AKIŞI
EYT 1 YIL ERTELENEBİLİR
GÜNLÜK HABER AKIŞI
ENGELLİLERİN ACI FERYATLARI
GÜNLÜK HABER AKIŞI
YİNE SINIFTA KALDIK
GÜNLÜK HABER AKIŞI
SULAK ALANLARI ONARMA ZAMANI
GÜNLÜK HABER AKIŞI
Anneler Günü Kutlu Olsun
SON DAKİKA HABERLERİ

Copyright © 2024 Deniz Kartalı. Tüm Hakları Saklıdır.