Söz konusu santrallerin yarattığı hava kirliliğinden şikayetçi olan halk, Yile birlikte gerçekleştirdiği başvuruda 15 santralin 2019 yılı sonuna kadar gerekli çevre yatırımlarını yapmadığı gerekçesiyle kapatılmasını istedi.

2013 yılında özelleştirilen kömürlü termik santrallere, çevre yatırımlarını tamamlamaları için 2019 yılının sonuna kadar süre tanınmıştı. Bu süre içerisinde santraller, filtre ve baca gazı arıtma sistemleri gibi çevre yatırımlarını yapmadan zehirli gazları altı yıl boyunca doğrudan havaya saldı.

Verilen sürenin dolmasına iki ay kalmasına karşın gerekli çevre yatırımlarını yapmayan 15 santral halen etrafa zehir saçmaya devam ediyor. Yeni bir kanun teklifiyle bu santrallere çevre yatırımlarını yapmamaları için verilen sürenin 2022 yılına kadar uzatılması da meclis gündeminde. 

Teklif yasalaşırsa, bu santraller 2022 yılı sonuna kadar havayı kirletmeye, çevreye zarar vermeye, halk sağlığını tehdit etmeye devam edecek. Yeşil Barış (Greenpeace) Derneği, yeniden yasal düzenleme ile havayı kirletme izni verilmesine karşı çıkıyor ve bu sebeple söz konusu santrallerin kapatılmasını talep ediyor. 

Daha önce de söz konusu santrallerin çevre yatırımlarına iki yıl daha erteleme Meclis gündemine gelmiş ancak TBMM’de tüm siyasi partilerin reddetmesiyle geri çekilmişti. 

Greenpeace Akdeniz, Temmuz ayında söz konusu 15 santralden ikisinin yer aldığı Kütahya Seyitömer ve Tunçbilek’te yaptığı 24 saatlik hava ölçümü sonucu hava kirliliğinin Dünya Sağlık Örgütü’nün limit değerinin üç katı çıktı olduğunu ortaya çıkarmıştı.

Greenpeace avukatı Deniz Bayram şöyle konuştu:  

“Türkiye’nin en kirli termik santralleri 6 yıl boyunca yatırımlarını yapmadı, çevreyi kirletti, kanser ve birçok hastalığın sorumlusu hava kirliliğine neden olarak halk sağlığını tehdit etti. 2019 yılı sonuna kadar süreleri olan bu santraller için zaman doldu. Keyfi olarak havayı kirleten santrallerin çevre yatırımlarını tamamlayana kadar faaliyetlerinin durdurulmaları gerekiyor. Bu santraller, havayı kirletmekle kalmadı aynı zamanda, 2018 yılında bu santrallerden 10 tanesine toplam 559 milyon Türk Lirası, 2019 yılında 665 milyon Türk Lirası kamu teşviki ödendi. Bu santrallerin 2020 yılında da milyonlarca teşvik ödemesi almasına karar verildi. Kısacası bu santraller hem cebimize hem sağlığımıza zarar.” 

Yasa hangi santralleri kapsıyor?

• Çanakkale / ÇAN 18 Mart Termik Santrali 

• Şırnak / Silopi Termik Santrali 

• Kahramanmaraş / Afşin Elbistan A Termik Santrali 

• Karabük / Kardemir Termik Santrali 

• Kütahya / Tunçbilek Termik Santrali 

• Kütahya / Seyitömer Termik Santrali 

• Manisa / Soma A Termik Santrali 

• Manisa / Soma B Termik Santrali 

• Sivas / Kangal Termik Santrali (1. Ve 2. üniteler) 

• Zonguldak / Çatalağzı Termik Santrali 

• Ankara / Çayırhan Termik Santrali 

• Muğla / Yeniköy Termik Santrali 

• Muğla / Kemerköy Termik Santrali 

• Bursa / Orhaneli Termik Santrali

• Kahramanmaraş / Afşin Elbistan B Termik Santrali

Söz konusu teklif:

Plan Bütçe Komisyonu’nda görüşülen Dijital Hizmet Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi’dir. 

Yasayla ilgili süreç

2013 yılında, 6446 Sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ilk yürürlüğe girdiğinde, yasanın Geçici 8. Maddesi ile kömürlü termik santrallerin özelleştirilmesinin ardından, bu santrallerin çevre yatırımlarını tamamlamaları için 2018’e kadar süre tanındı. 2014 yılında Anayasa Mahkemesi, Anayasa’nın 56. maddesi gereğince, çevre yatırımlarının bu kadar ertelenmesinin anayasaya aykırı olduğuna karar vererek Geçici 8. Madde’yi iptal etti. 2016 yılında kanunda tekrar düzenleme yapıldı ve çevre yatırımlarının tamamlanması için verilen süre Aralık 2019’a kadar uzatıldı. Şubat 2019’da söz konusu santrallerin çevre yatırımlarına iki yıl daha erteleme getiren Maden Kanunu Teklifi’nde yer alan 45. Madde, tüm siyasi partilerin ortak önergesi ile Maden Kanunu teklifinden çıkarılarak komisyona geri çekildi.