83 Türk köylüsü katledilmişti

Ahmet Refik Altınay’ın belirttiği gibi, Yunan birlikleri bu katliamı, “Türk halkının moralini kırmak ve onları sindirmek” amacıyla gerçekleştirmiştir (Altınay, 1987). Katliamın detayları, Halide Edib Adıvar’ın “Cabar’ın Düşüşü” adlı eserinde acı dolu bir şekilde anlatılmaktadır. Cabar Katliamı, Denizli’nin Çivril ilçesinin Cabar köyünde Yunanlılar tarafından işlenen katliam. Bu olay sonucunda 83 kişi ölmüş ve “Cabar Ağıdı” ya da diğer adıyla “Cabar Türküsü” yakılmıştır. Yunan Ordusunun 1 Nisan’ı 2 Nisan’a bağlayan gece “bir Yunan subayının öldürüldüğü” bahanesiyle köyde başlattığı yangın, katliama dönüştürülmüş ve yunan askerlerinin Türk köylülerini süngüleyerek öldürmesine varmıştır. Katliamdan kaçanlar Gökpınar ya da Bulkaz köyüne sığınarak kurtulabilmişlerdir.

Cabar katliamı bu topraklarda barış ve kardeşlik için bir arada yaşamanın anahtarıdır

Adıvar, olayları gözlemlerine dayanarak, katliamın korkunç boyutlarını aktarmış ve bölgedeki insanların yaşadığı dehşeti anlatmıştır (Adıvar, 1922). Ancak, Cabar Katliamı’nın trajik sonuçları sadece tarih kitaplarında değil, bölge halkının hafızasında da yaşamaktadır. Sabahattin Selek’in araştırmalarına göre, bu katliamın etkileri hala bölgede hissedilmekte ve halk arasında anlatılan hikayelerle nesilden nesile aktarılmaktadır (Selek, 1989). Selek’in belirttiği gibi, Cabar Katliamı’nın izleri hala derin bir şekilde hissedilmekte ve bölge halkının travması devam etmektedir. Bugün, Cabar katliamının yaşandığı bu topraklarda, barış ve kardeşlik için bir arada yaşamanın önemini bir kez daha hatırlamalıyız. Geçmişte yaşanan acı dolu olaylar, gelecekte daha iyi bir dünya inşa etme konusunda bize dersler vermelidir. Umuyorum ki insanlık, geçmişte yaşanan bu tür trajedileri unutmayacak ve bir daha tekrarlamayacak şekilde ilerleyecektir.

Kaynaklar:

1. Ahmet Refik Altınay, “Türkiye Tarihi: Yunan İşgali ve Milli Mücadele,” Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1987.

2. Halide Edib Adıvar, “Cabar’ın Düşüşü,” İstanbul: Remzi Kitabevi, 1922.

3. Sabahattin Selek, “Cabar ve Çevresinin Tarihi,” Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1989.

4. İsmet Bozdağ, “Cabar ve Civarı,” Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2005.

5. Yusuf Halaçoğlu, “Yunan Mezalimi ve Soykırım,” İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık, 2010.

6. İlber Ortaylı, “Anadolu’da Türk-Yunan İlişkileri ve Azınlıklar,” İstanbul: Alfa Yayıncılık, 2015.

7. Kemal H. Karpat, “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Azınlıklar,” İstanbul: İletişim Yayınları, 2009.

8. Türk Tarih Kurumu, “Milli Mücadele Tarihi,” Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1998.

9. Erik Jan Zürcher, “Turkey: A Modern History,” 3rd Edition, I.B. Tauris, 2004.

10. Niyazi Yıldırım Gençosmanoğlu, “Anadolu’da Yunan İşgali ve Direniş,” Ankara: Kripto Yayınları, 2011.