Süreyya Plajı’nı farklı kılıyordu

3 impatorluğa başkentlik yapan İstanbul’un Anadolu Yakası’ndaki tarihsel mekanlardan Bakireler Anıtı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından daha çok fark edilip eski önemine kavuşacağı yere götürülüyor. II. Abdülhamid’in seraskerlerinden Rıza Paşa’nın oğlu asker ve siyasetçi Süreyya İlmen’in açılışını yaptığı Süreyyapaşa Plajı’nın sembolü Bakireler Anıtı, kent kültürünün ve denizcilik sevgisinin gelişmesinde büyük rol oynamıştı. Bakireler Tapınağı olarak bilinen eser, günümüzde tamamen karada yer alsa da yapıldığı yıllarda kıyıdan 50 metre açıktaydı. Marmara Denizi’nin her kıyısından denize girildiği yıllarda Süreyya Plajı’nı farklı kılan anıt, 1970’lere kadar maviliklerin içinde kaldı. Artan nüfus ve şehirleşmenin sonucu doldurulan deniz alanından uzaklaştırılan Bakireler Anıtı, 3 kez restore edilerek her defasında daha içeri taşındı.

Hak ettiği ilgiyi görecek

Halen Maltepe Sahili’nde Turgut Özal Bulvarı başlangıcında bekleyen anıt, hak ettiği değeri görmediği için tahrip olmuştu. Hem fark edilmeyen hem de etrafında yakılan ateşle zarar gören anıtın kuruluş amacına uygun değerlendirilmesi için İstanbul Büyükşehir Belediyesi harekete geçti. İBB, Maltepe Yalı Mahallesi’ndeki 21 dönümlük alanda bulunan anıtın yaya trafiğinin daha yoğun olduğu noktaya götüreleceğini belirtti. İBB; bir döreme tanıklık eden Bakireler Anıtı’nın Metro ve Marmaray ulaşımını sağlayan alanda hak ettiği şekilde gün yüzüne çıkartılacağını ve kent meydanının merkezinde yeniden İstanbul’un simgelerinden biri haline getirileceğini belirtti. İBB; ” Maltepe sahilinde dolgu alanı içerisinde kalan Süreyya plajının simgesi haline gelmiş yapının, Kültür Varlıkları Koruma Kurulu onaylı röleve ve restütisyon projeleri doğrultusunda Bakireler Anıtı’nın toprak altında bir kısmının gömülü olduğu atıl alandan taşınıp, aynı alan içerisinde projenin merkezine yerleştirilmesi çalışmalarına yakında başlanacaktır.” açıklamasını yaptı.

Denizci efsanesiyle sembolleşen kültür ve şehir anıtı

Maltepe’nin gelişmesinde çok önemli yeri olan asker ve siyasetçi Süreyye İlmen, kendisine ait deniz kıyısındaki bostana plaj yapmayı istemişti. Hızla gelişen Türkiye’ye batı kültürünün gelmesi için çabalayan Süreyya Paşa, 1939 yılında sebze bahçesini plaja dönüştürmek isterken 2. Dünya Savaşı nedeniyle uygulamayı erteledi. Savaşın bitmesiyle hemen harekete geçen Süreyya Paşa, 15 Haziran 1947 günü kendi adını taşıyan plajla birlikte Bakireler Anıtı’nı açtı. Trenle insanların akın ettiği plaja, Kadıköy ve Karaköy’den deniz seferleri düzenlendi. Plajın açılmasıyla İstanbul Valisi Lütfü Kırdar, yakındaki Bağdat Caddesi’ne asfalt yol yapılmasına karar vermişti. 300 metrelik kumsalda konser alanları, giyinme kabinleri, lokantalar ve su sporları merkezleri yapıldı. Yunan mitolojisinden esinlenen yapı denizci bir inanışla sembolize edildi. kıyıdan 50 metre uzaktaki anıta yüzerek ulaşan genç kızlar Venüs heykeliyle buluştuktan sonra gelen sevdiklerine kavuşacaklarına ya da daha kolay eş bulabileceklerine inanıyordu.

Bakireler Mabedi: Temple de Vierges

Süreyya Paşa, “Eski Yunan tarihinde, bir Bakireler Mabedi (Temple de Vierges) ve bu mabedi ziyaret ve tavaf eden genç ve gelinlik kızların çabuk koca buldukları efsanesi mevcut olduğu cümlece malumdur. Elyevm Avrupa parklarında ve sular kenarında ve sinema filmlerinde tesadüf edilmekte olan mabedin şekli hoşumuza gittiği cihetle, biz de sahilden elli-atmış metre uzakta ve deniz altında mevcut üç, dört büyük kaya parçası üzerinde plajımızın sembolü olmak üzere bu mabed şeklinde altı direk ve bir kubbeden bir deniz mabedi inşa ettik, plajımızı süsledik.” şeklinde sözlerle anıtın amacını anlatmıştı. Anıt halen Maltepe Belediyesi’nin simgesi olarak kullanılıyor.