Marmara’dan Akdeniz’e Sürdürülebilirlik Serüveni

2021 yazını çevresel felaketlerle geçiren Marmara Denizi’nde biyoçeşitliliğin korunması için çabalayan Deniz Yaşamını Koruma Derneği, Türkiye için ilk olan yelken seyriyle sualtı canlı yaşamını kayıt altına aldı. ‘Marmara’dan Akdeniz’e Sürdürülebilirlik Serüveni’ isimli projede Volkan Narcı ve ekip arkadaşları 3 ay boyunca Valmira isimli yelkenliyle yaklaşık 3200 km yol yaptı. Marmara Denizi, Ege Denizi ve Akdeniz’de ortak deniz yaşamına ve deniz kültürüne dair önemli gözlemler yapan Deniz Yaşamını Koruma Derneği, avlanılması yasak orfoz balığından ekosistemin temeli kızıl mercanlara kadar onlarca türü görüntüledi. Dernek başkanı Volkan Narcı “Ne yazık ki denizlerimiz tehdit altında ve bize ihtiyacı var. Marmara Denizi çok araştırılmamış ve bizi şaşırtıyor. Akdeniz, Karadeniz ve Ege Denizi’ni araştırarak nadide Marmara’nın korunması için çözüm önerileri üretmek istedik. Tüm bu denizlerde olan türlerin aynı zamanda Marmara Denizi’nde yaşadığını görsel olarak kanıtlamak istedik. Üstte Karadeniz akıntısıyla altta Akdeniz yaşantısının birleştirmesi, Marmara Denizi’ni çok özel kılıyor. Bir kez dana gördük ki Türkiye’deki deniz yaşamının son sığınağı Marmara Denizi. Marmara’yı kaybedersek tüm ekosistemleri kaybedeceğiz” dedi.

“İnsanoğlu iklimle savaşı kazanırsa kaybedecek”

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı, GEF Küçük Destek Programı, Turquoise Coast Environment Fund ve Anadolu Efes katkıları ile hayata geçirilen projede iklim değişikliğinin izlerine de rastlandı. DYKD Başkanı Narcı, ” Biyoçeşitlilik kadar iklim değişikliğiyle artan istilacı türlerin baskısını da kayıt altına aldık. Nesli tehdit altındaki mercanları gözlemledik. Denizler gezegendeki en büyük ısı emici. İklim değişikliğinin neden olduğu aşırı ısınmanın yüzde 90’ını denizler emiyor. Denizler aynı zamanda insan kaynaklı karbondioksit emisyonlarının yüzde 23’ünü yok ediyor. Bilinmeli ki tehlikedeki tek tür insanoğlu. İnsanoğlu iklimle savaşı kazanırsa aslında kaybedecek. Doğanın insana ihtiyacı yok ama insanın dengeye ve doğaya ihtiyacı var. İnsan baskısının olmadığı yerlerde düzelme görülüyor.” dedi.

Pervanemize hayalet ağ ve atıklar dolandı

Gittikleri her yerde plastik atık ve hayalet ağ gördüklerini söyleyen Narcı, “Öyle büyük ağlar bulduk burada ne işleri var diye sorduk. Doğa harikası koylarda teknelerin arkalarında bıraktıkları atıklar büyük sorun. 2 kez pervanemiz atıklara dolandı. Biri gelip evinizin ortasına tüm atığını bıraksa? Yada yaşadığınız apartman, bahçenize bu atıkları bıraksa ve sızı bunlarında yaşamanıza zorlasa? Gerçekten çok üzücü görüntüler vardı tum bunları belgeselde görebileceğiz.” dedi. UNDP Türkiye Mukim Temsilcisi Louisa Vinton “Deniz yaşamının çeşitliliği ve hayatını sağlıklı devam etmesi Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları kapsamında kritik önemli. Denizler sadece oksijen üretmiyor, büyük ölçüde karbondioksit emiyor. Bu yolculuk sayesinde denizlerin önemini bir kez daha anladık” dedi. Anadolu Efes CEO’su Can Çaka ise “Aslında küresel amaçların tümünün gerçekleştirilmesi ancak hükümetler, özel sektör, sivil toplum ve vatandaşların bir arada hareket edebilmesiyle mümkün. Geçtiğimiz yıl 49 projede 15 kalkınma amacına ve 36 alt hedefe katkı sunduk.” dedi.

GEF Küçük Destek Programı

STK’ların biyolojik çeşitliliğin korunması, arazi bozunumu ve iklim değişikliği ile mücadele faaliyetlerine destek sağlayan SGP Türkiye Koordinatörü Gökmen Argun “GEF Küçük Destek Programı, Birleşmiş Milletler bünyesinde kürenin sorunlarına çözüm için sivil toplum kuruluşu ve yerel toplulukların inisiyatifine ve yeteneklerine dikkat çeker. Sorunun tarafları olan uzmanları barındıran STK ve yerelde aktif olan yapıların yenilikçi ve kolay uyarlanabilen çözümlerine fırsat veren diyalog ve iş birliği ağlarının ve karara katılım fırsatlarının mutlaka geliştirilmesi engellerin kaldırılması gerekir” ifadelerini kullandı.

Turquoise Coast Environment Fund

Turquoise Coast Environment Fund Ayşegül Çil, “İngiltere merkezli Conservation Collective ağının en yeni branşı olarak 2022 yılında kurduğumuz Turquoise Coast Environment Fund olarak Akdeniz ve Ege bölgesinde yerel ölçekte çalışan ve projeleri ile etki yaratacak sivil toplum kuruluşları için fon sağlıyoruz. Hedefimiz kıyı ve deniz ekosistemlerini canlandırmak, restore etmek ve kıyılarımızın eşsiz doğasını korumak. Denizel peyzajların daha iyi anlaşılması ve yerinde yapılan gözlem, araştırma ve bilinçlendirme çalışmalarına destek olmak amacıyla bu proje ilgimizi çekti. DYKD’nin bir başlangıç olarak benzer girişimlere örnek olması ve önümüzdeki yıllarda bu tür yerel ve bölgesel etki yaratacak çalışmaların daha da çoğalmasını diliyoruz” dedi.