BÜYÜKŞEHİRLERİN YÜKÜNÜ ÇEKEN TEK İÇ DENİZ: MARMARA

Çevresinde 6’sı büyükşehir 12 şehir barındıran ve yaklaşık 30 milyon insanın yükünü taşıyan Marmara Denizi, dünyada tek ülkeye ait tek iç deniz. Sanayi, kimyasal ve kanalizasyon kirliliği nedeniyle 2021 yazını son yılların en büyük çevre sorunu olan müsilajla mücadele ederek geçiren Marmara Denizi’ni pek çok canlı türü terk etmişti. Hareketli türler bulundukları alanı terk ederken hareket edemeyenlerin sayılarında da büyük düşüş gözlemlenmişti. Müsilaj sorununun ardından Marmara Denizi ve Adalar Özel Çevre Koruma Bölgesi tespit edilerek bazı bölgeler tam korumaya alınarak Marmara Denizi Eylem Planı hayata geçirilmişti. Müsilajdan önce bile çok az görülen eklem bacaklı türlerinden ahtapot üçüncü kez kendini gösterdi. Prens Adaları ve Yalova’nın ardından İzmit Körfezi’ndeki Eskihisar bölgesinde dalgıçlar eklem bacaklı türü ahtapotu görüntülemeyi başardı.

“Midye yatakları da çok sevindiridici”

İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü, Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Bölümü Fiziksel Oşinografi ve Deniz Biyolojisi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ahsen Yüksek, çift sıra vantuzu olan ahtapot türünün görülmesinin sevindirici olduğunu vurguladı. Doç. Dr. Ahsen Yüksek, “İzmit Körfezi gibi baskıların fazla olduğu bölgelerde ahtopot gibi hassas bir türün gözlenmesi tabi ki sevindirici. Ama sağlıklı midye yataklarının bu bölgede gözlemlenmesi de çok önemli.

Midyeler ötrofikasyonun yüksek olduğu yerlerde sağlıklı bir habitat oluşturur ve biyolojik çeşitliliği destekler. Bu tip habitatlara diğer hassas türlerde beslenmek ve üremek için gelebilir. Özellikle hasar görmüş habitatlarda, baskıları azaltır ve doğal habitatların nefes almasını sağlayabilirsek daha fazla ahtapot daha fazla lipsoz, kırlangıç gibi türler görebiliriz. Çünkü İzmit Körfezi’nin geçmişine baktığımızda zengin biyoçeşitliliğini biliyoruz ve eğer kirletici baskılar ve kontrol dışı avcılıklar olmasaydı, körfezin hidrodinamik yapısı biyolojik çeşitliliği destekleyecekti.” dedi.

Çift sıra vantuzlu ahtapot türünün kıyıya yakın alanlarda kayalık, kumlu ve çamurlu diplerde gözlendiğini belirten Yüksek, “Deniz tabanındaki kabuklularla beslenir. Kamuflaj yetenekleri çok iyidir. Marmara Denizi ve İzmit Körfezi’nde alt tabakada oksijen azalması yaşanıyor. Canlıların yaşam alanı daralıyor. Derin suları tercih eden bazı türler yaşam koşulları zorlaşınca kıyı kesimlere yaklaşıyor. Bu da kıyılarda tür çeşitliliğin artmasına ve uzun zamandır görmediğimiz türlerin görülmesine neden olur. Bu ahtapot Marmara Denizi’nin korunmasının ne kadar önemli olduğunun son kanıtıdır çünkü Marmara çok özel bir denizdir” dedi.

“İzmit Körfezi’ni korumalıyız”

Ahtapotu görüntüleyen Eskihisar Nefes Doğa Sporları dalgıcı Alper Angın ise yaşadığı heyecanı anlattı. Angın, 8-10 metre derinlikte karşısına çıkan ahtapotun tüm dalış ekibinde mutluluk yarattığını belirtti. Angın, “Sanayi atıklarıyla çok kirlenen körfezde böyle hassas canlıların görülmesi tüm doğaseverleri mutlu ediyor. Çünkü bizler deniz ekosisteminin tüm canlılarla korunmasının gerekli olduğunu yerinde gözlemliyoruz.