Ön elemeyle 25 keşif belirlendi

İstanbul’un antik dünyasını aydınlatan ve dünyanın en önemli keşifleri listesine giren Bathonea kazılarını yürüten Kocaeli Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şengül Aydıngün’ün koordinasyonuyla arkeoloji alanlarında uzmanlaşan yüksek lisans ve doktora öğrencileri bir kurul oluşturdu. Kurul, Kültür ve Turizm Bakanlığı izniyle 2023 yılında yürütülen onlarca kazıyı titizlikle araştırdı ve inceledi. Kazıların ülkemiz tarihine tuttuğu ışık kadar dünya ve insanlık tarihine kazandırdığı katma değer göz önüne alınırken, kamuoyunda yarattığı etki de gözlemlendi.

Prof. Dr. Şengül Aydıngün başkanlığındaki kurul 25 adaylık listeyi Türkiye’de arkeoloji eğitimi gören öğrencilere gönderdi. 15 üniversiteden yüzlerce arkeoloji öğrencisine gönderilen aday liste, hemşireden avukata kadar onlarca meslek grubundan toplam 1034 kişiye gönderildi. 2 ay süren çalışma sonunda 1034 kişinin ortak oylarıyla 2023 yılının 10 arkeolojik keşif listesi belirlendi. Prof. Dr. Şengül Aydıngün, “Bakanlığımızın izniyle sürdürülen tüm kazıları yıl boyu inceledik. İnsanlık tarihini aydınlatan eşsiz buluntular bizi heyecanlandırdı. Çok paydaşlı bir çalışma grubu kurarak ön eleme yaptık. Bilime yeni bir katkı sunan ve tarihsel değeri yüksek örnekler listeye alındı. Bazı eserler eşit oy aldı onları tek sırada verdik. Bu yıl heykel grupları çok fazla ele geçti hepsi birbirinden güzel bu eserleri tek bir sıraya yerleştirdik.” Dedi.

İşte en önemli ilk 3 keşif

Taş tepeler Projesi kapsamında Göbeklitepe’nin D yapısında kırmızı, beyaz ve siyah pigment kalıntıları olan kireç taşı yaban domuzu heykeli listenin ilk sırasında yer aldı. İkinci sıraya ise, Kütahya’nın Tavşanlı ilçesinde Tunç Çağı’ndan kalan yaklaşık 4 bin yıllık deri ve beyin kalıntılarıyla iki insan iskeleti yerleşti. Üçüncü ise UNESCO Dünya Mirası Listesi’ndeki Çorum-Hattuşa’da Hitit İmparatorluğu’na ait topraklarda keşfedilen yeni dil ‘Kalaşmaca’ oldu.

4- Büklükale kazısından Kimmer İzleri

5- İstanbul Beşiktaş Kazılarında Neolitik Dönem izleri ahşap kalıntılar ve Saraçhane Pan heykelciği

6- Muğla-Stratonikeia Antik Kenti’nde 1900 yıl öncesine ait çocuk ayak izleri

7- Amasra Nymphesi, Syedra Nykesi, Düzce Prusias Ad Hypium- İskender başı, Kütahya Aizonai, Mersin Kelenderis  ve  Muğla Stranokeia da ele geçen Roma Dönemi tanrı tanrıça heykelleri

8- Van Körzüt Kalesi MÖ 9. yy’a ait Urartu yazıtları.

9- Antalya Kumluca Tunç Çağı Batığından 3600 yıllık Bakır Külçeler

10-         Van Kaniye Nekroplünde ele geçen 11 delgili trepanasyonlu kafa tası.

Kocaeli Üniversitesi Arkeoloji Yüksek Lisans Öğrencisi Deniz Badem:

“2023 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığının katkılarıyla, ülkemizin birçok yerinde yürütülen arkeolojik kazılar sayesinde eşsiz buluntularla karşılaştık. Tarihsel ve bilimsel olarak her birinin ayrı değeri olan buluntuların seçimi yoğun bir kolektif çabayla gerçekleşti. Kocaeli Üniversitesi Yüksek Lisans öğrencileri olarak eserler tek tek, uzun tartışmalar sonrasında heyecanla incelenerek ve değerlendirilerek 2023 yılı Arkeolojik keşifler listesi hazırladık”

Hacettepe Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Halil Tekin:

“Hattuşa’da yeni bir dilin (Kalaşma Dili) keşfi ve fildişi plaka buluntusu, Anadolu’da hiç bilinmeyen bir dilin varlığını ortaya koydu. Coğrafya açısından çok büyük bir keşif bence. Ayrıca Van’ın Kürzüt Kalesi’nde M.Ö 9’uncu yüzyıla ait Urartu yazıtları, kuruluş aşamasına ait yazıtların çoğalması adına çok önemli. Çok az yazılı belgeyi geride bırakmış uygarlığın karanlık yönlerine ışık tutacağına inanıyorum. Kimmer izlerinin bulunduğu Büklükale kazısında ise, yıkıma neden olan bir Kafkas göç dalgasının arkeolojik somut kanıtlarının saptanması oldukça değerlidir.”

Prof. Dr. Ersin Doğer

“Harran ovasının etrafındaki alçak tepelere konuşlanmış Göbekli ve Karahan gibi erken neolitik yerleşimler öyle anlaşılıyor ki bizi her yıl heyecanlandıracak. Bu iskanların anlaşılması konusunda henüz yolun başındayız diye düşünüyorum. Tavşanlı höyükte, Tunç dönemi kazılarında ele geçen beyin ve derisiyle günümüze kadar gelmiş önemli kadavra. Yine DNA araştırmaları için paha biçilmez. Büklükale’de Kimmer izleri ve Beşiktaş’ta Neolitik dönem ahşap buluntular ayrıca konuşulmalı. İstanbul’un Neolitik dönem yaşamının sadece yarımadada Saraçhane’de yoğunlaşmadığını araştırma fırsatları doğdukça o dönemde bir akarsu olan boğazın her iki yamacına da yayıldığını gösterme bakımından önemlidir. Ayrıca zaten, Hititlere ait her yeni buluntu Türkiye erken tarihi için önemlidir.”

Prof. Dr. Turan Efe

“Karahantepe ve Göbeklitepe buluntuları, Urfa ve çevresinde son yıllarda bulunan kolosal insan ve hayvan heykellerine yeni bir boyut ve zenginlik kazandırdı. Güneydoğu Anadolu’da son 30 sene içinde şaşırtıcı ve önemli kesifler yapılmıştı. Prof. Dr. Erkan Fidan tarafından kazılan ve Batı Anadolu’nun en büyük höyüklerinden olan Tavşanlı höyükte, Orta Tunç Çağına ait bir odanın zemininde bulunan yanmış iskelet çok ilginç. İskeletin beyni bir miktar deriyle korunmuş. Bu katta ayrıca boş alanlara ait dolgularda saldırı silahları da ele geçirildi. Tavşanlı Höyük MÖ 2.bin yılda Anadolu’nun siyasi ve kültürel gelişimi ile ilgili boşlukları dolduracak önemli sonuçlar vermeye devam edecek”