Suç bizim suç tüm insanoğlunun

Plastik ürünler pipet, çatal, kaşık, bıçak, tabak, bardak, balon, enjektör, poşet, ambalajlar gibi tek kullanımlık ya da uzun ömürlü seçenekler ile bizimledir. Plastik ürünler hafiflik, dayanıklılık, hijyen gibi avantajlarıyla insana kolaylaştıcı çözümlerle hizmet eder. Türkiye’de artan sıra ile otomotiv, tekstil, tarım, beyaz eşya, yapı-inşaat ve ambalaj sektörlerinde plastik tüketilmektedir. Tek kullanımlık plastikler ile faydalı kullanım ömrünü tamamlamış plastikler atık olur. Atık plastik çöpte olabilir. Atık plastik doğaya hele de denizlerimize, maviye hiç girmemelidir. Plastikler yaşam için vazgeçilmezdir. Tek kullanımlık plastikler günlük yaşamın parçasıdır. Plastik yaşamda her yerde insan için olabilir. Plastiğin doğada hiç yeri yoktur. Burada suçlu olan güçlü, yüksek moleküllü işlevselliği mükemmel plastik ürünler değil, faydalı kullanım ömrünü tamamlayan plastik atığını yönetemeyen insandır. Suç bizim. Bitkiler, hayvanlar, mikroorganizmalar, yeşilimiz ve mavimiz masum. Plastik ekonomisi bizimdir. Plastik suçlarını işlememek de görevimiz.

Ürün satın alırken etiket okumayı kesinlikle ihmal etmemeliyiz

Denizlerimizde atık plastikler olmamalı. Maalesef durum feci.Hem plastik atıklar hem de mikroplastikler tehlike. Plastiklerin 5 mm’den küçük minicik parçacıkları (mikroplastikler) iki şekilde yaşamımızda yer alarak, yerküremizin su ile toprağına, bizlere etki ederler. Mikroplastikler kişisel bakım, kozmetik ve temizlik ürünlerinde bulunabilir. Örneğin bir yüz yıkama jelinde ya da deterjanda mikroplastikler varsa, yıkama ardından su döngüsüne girerler. Sentetik kumaşlı bir giysiden yıkama ile mikroplastikler atık suya karışır. Ya da plastik ürünler (ayakkabı, oto lastiği, halı, ambalajlar gibi) kullanıldıkça, koparak, aşınarak mikroplastikler açığa çıkar. Atık su tesislerinden mikroplastikler çıkmaktadır. Minicik bu tanecikler kanalizasyon, akarsu, rüzgâr ile kolayca taşınabilmektedir. Mikroplastiklerin toprak ve suya karışması büyük tehlikedir. Bu nedenle ürün satın alırken etiket okumayı kesinlikle ihmal etmemeliyiz.

“Plastiksiz Temmuz” eylemi

Avustralya’da 2011’de başlayarak giderek büyüyen ve bugün küresel etkili “Plastiksiz Temmuz” eylemi ay boyunca tek kullanımlık plastik kullanımını azaltma, hatta vazgeçme seçenekleriyle plastik atıkların gezegene etkileri konusunda yaygın bilinç yaratarak günlük yaşamda kalıcı değişikliklere ulaşma hedefli, konusunun en etkin girişimlerinden biridir. Rebecca Prince-Ruiz liderliğinde Batı Avustralya’daki yerel yönetimde küçük bir ekipçe başlatılan bu harekete, bugün milyonlarca insan katılırken plastik kirliliğini temmuz ayının ötesinde azaltma sözleri veriliyor. Kampanyalar 2017’de R.P. Ruiz’in kurduğu kar amacı gütmeyen Plastic Free Foundation Ltd. ile bireysel eylemlerde “Küçük değişikliklerin büyük bir fark yarattığı inancı” tetiklemesiyle yürütülüyor. Milyonlarca kişiye binlerce etkinlikle ulaşılıyor. Böylece insanın tek kullanımlık plastikleri red ederek plastik kirliliğine yönelik çözümün parçası olması için yaygın etki yaratılıyor. Birlikte fark yaratabilmenin mümkün olduğu ortaya konuyor.

Tek kullanımlık plastiklerin mümkün olanlarını yaşamımızdan kolayca çıkarabiliriz. İçecek kapları, çatal-kaşık-bıçaklar, pipetler, şişeler, poşetler gibi. Yeni nesil ambalaj seçenekleriyle satın almalar da yapabiliriz. Kendi kaplarımıza dolumla satın alma, aynı ambalaja tekrar doldurtma gibi. Kişisel matara, içecek kabı, çatal-kaşık-bıçaklar, alışveriş çantası edinmemiz de kolay. Renkli, şık bir tarzımız olur. Ancak plastik enjektör gibi medikal ürünler için plastik en iyi çözümdür. Örneğin tasarımları ve çeşitleriyle plastik oyuncaklar, bahçe ve kamp eşyaları da işlevseldir.Gereğinde uzun ömürlü plastik ürünler tercih ederek akıllı seçimler yapabiliriz.

“Plastiksiz Temmuz” eylemine Sürdürebilir Üretim ve Tüketim Derneği (SÜT-D) olarak katıldık. Gençlik Kurulu’muzla “Tek Kullanımlık Plastik Kullanımını Okulda Azaltma Yuvarlak Masası” yaptık. Öğrencilerin uzun ömürlü metalik veya plastik su matarası;kahve kupası; çatal-kaşık-bıçak edinmesi ve mümkün her yerde plastik kirliliğine son demeleri için ilgili kulüplerle işbirliği geliştirme kararı aldık. SÜT-D’nin Fok Dostu Kuruluş olarak kıyıdaki ve denizdeki plastik kirliliği için Sualtı Araştırmaları Derneği Akdeniz Foku Araştırma Grubu(SAD-AFAG) ile proje seçeneklerimizi belirledik. Sunacağız. İlerleyeceğiz.Mavimizi seviyoruz.

Prof. Dr. Filiz Karaosmanoğlu

İstanbul Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi

Sürdürebilir Üretim ve Tüketim Derneği (SÜT-D) Başkanı